Talkingpolitics

Historiani britanik Naill Ferguson zbuloi në një studim se inteligjenca gjermane, veçanërisht bota universitare ishte shtresa që e përqafoi dhe mbështeti ngritjen e Nacional Socializmit të Hitlerit duke i dhënë finesë diskursit të vrazhdë të partisë. Filozofi gjerman Martin Heidegger, thotë Ferguson, mbeti besnik i Nazizmit deri në vitin 1945, në një kohë kur universitetet gjermane në vitet 1930-të ishin për nga cilësia si të thuash njëjtë me prestigjin që kanë sot Grupi Russell apo Liga Ivy në Britani dhe SHBA. Pra, intelektualët kanë një prirje siç duket profesionale për tu bërë pjesë e strukturave sunduese. Kjo ndodh përgjithësisht për dy arsye. Së pari, intelektualët ose siç Thomas Sowell i quan 'the anointed' presupozojnë se për shkak të titujve dhe gjuhës që zotërojnë kanë të drejtë hyjnore të kenë rol përcaktues në vendimarrjen politike. Së dyti, ato kanë prirje të qëndrojnë larg rrisqeve që paraqet sipërmarrja private, prandaj pushteti është strehë e natyrshme e tyre. P...

Rikthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë i ka të gjithë përbërësit për të shkaktuar ndryshime të mëdha politike në të gjithë botën. Lëvizjet sizmike të pllakës më të madhe politike në planet do të kenë efekte pasgoditëse në rajone, fusha dhe çështje të cilat ishin çimentuar në tre-katër dekadat e fundit nga konsensusi në qendër mes të majtës dhe të djathtës pas përfundimit të Luftës së Ftohtë. Në këtë konstelacion, me peshë krejt të papërfillshme, ndodhet edhe Shqipëria. Në skemën e madhe të politikës Shqipëria do të vijojë të luajë rolin e vagonit në trenin perëndimor pasi nuk ka as fuqi politike, ekonomike apo ushtarake për të vepruar si shtet sovran në marrëdhëniet ndërkombëtare. Por, platfroma ‘Amerika e Para’ e presidentit Trump ka gjasa të zhbëjë shumë nga linjat trandicionale politike në botë. Ndryshe nga hera e parë në zyrë, Trump ka mbledhur rreth vetes njerëz që besojnë tek idetë e tij dhe janë të gatshëm të marrin akte të forta pa shumë pyetje. Qysh në ditën e pa...

Shpresa është ndoshta termi më i përdorur në diskursin politik. Udhëheqësit evokojnë shpresën në rrethana të ndryshme. Strategjistët e fushatave elektorale ndërtojnë platforma komunikimi rreth shpresës për një të ardhme më të mirë. Mediat dhe komentatorët politik diskutojnë për thyerje epokash në rast ndryshimesh politike tektonike ose zhytje në mjerim në mungesë të saj.  Me rënien e murit të Berlinit në 1989 dhe tranformimet politike pasuese në bllokun lindorë, kishte shpresa të mëdha se e ardhmja i përket shoqërive të lira. Jo rastësisht ‘Fundi i Historisë’ së Francis Fukujamës i cili argumenton se demokracia liberale e ka fituar njëherë e përgjithmonë betejën me sistemet e tjera politike dhe se një botë tjetër e begatë nuk ka të ndalur u botua menjëherë pas fundit të luftës së ftohtë.  Ideja se një kohë e re plot shpresë për të ardhmen kishte aguar u përqafua edhe në Shqipëri me rënien e sistemit komunist. Thirrja e studentëve ‘e duam Shqipërinë si gjithë Europa’ mishëron b...

  I. Modeli ekonomik (zgjerimi i lirisë) E djathta e qendrës është udhëhequr që nga koha e iluminizmit, e mandej në shekullin e XX (ekonomistët e shkollës së Vjenës Von Mises, Hajek, dhe Erhard më vonë), (përfshi Theçer dhe Regan në sferën politike) nga ideali i zgjerimit të lirisë individuale. Në këtë kuptim, qendra e djathtë është natyrshëm mosbesuese ndaj rolit të shtetit apo autoritetit nga lart në jetën ekonomike, politike apo sociale të vendit. Ajo beson se individi është më mirë i përgatitur për t’i shpenzuar paratë në interes të mirëqënies së tij dhe familjes. Kështu, e djathta takson më pak për të lënë më shumë para në xhepat e qytetarëve. Për të djathtën, jeta ekonmike, politike dhe sociale është shumë komplekse për tu organizuar në mënyrë të planifikuar nga një trupë politike apo epistemike. Dija sipas ekonomistit austriak Friedrich Hayek është e shpërndarë në hapësirë dhe kohë, dhe nuk është as shumatore e dijes shkencore. Njerëzit kanë agjensi veprimi autonome, pra...

  Më shumë së tre dekada pas rënies së regjimit komunist, Shqipëria i ngjan një avioni i cili më në fund ka dalë në pistë pas izolimit gjysëm shekullor në burgun e tmerrshëm të Enver Hoxhës, por nuk po arrin të bëjë shkëputjen e shumëpritur për tu ngjitur në qiell. Kjo do të përbënte një hap domethënës për vendin, duke e nxjerrë nga faza e një shteti pa orientim strategjik, dhe transformuar në një shtet të zhvilluar, antar të Bashkimit Europian dhe të gatshëm për të përballuar sfidat aktuale dhe dekadave të ardhshme. Rreziku i ngecjes në pistë, dhe më keq akoma, parkimi i mundshëm i Shqipërisë në rradhën e vendeve autoritare, ku ka gjysëm liri ose pak liri është bërë edhe më akut në një kohë kur partia në pushtet ka krijuar një hegjemoni politike dhe ekonomike afatgjatë. Pavarësisht progresit të institucioneve të drejtësisë në luftën kundër korrupsionit në nivele të larta të qeverisjes dhe politikës, drejtësia nuk është alternativë politike, por një mekanizëm kontrolli ndaj ...

In May, I traveled to Prishtina, where the International Literature Festival “Polip” was being held. In the evening, I found myself in a slightly hippie environment, under the smoke of tobacco, the smell of Peja beer and energetic conversations between the writers and the audience, before we lined up in the small and dark stairwell of the Oda Theatre to listen to some short literary readings. The evening opened with a recital of lyric verse in Serbian and continued with pleasant readings in German, Croatian, Albanian and English by different authors from the region and the rest of Europe. Then came two excerpts from “The Flowers of Srebrenica” by Aidan Hehir and David Frankum. The excerpts’ descriptions of shells falling in Sarajevo’s streets and mass graves being opened around Srebrenica were so dramatic and heavy that they felt more like scenes from a movie. “The Flowers of Srebrenica,” published this June, is not an ordinary book about inhumane crimes that occured in Bosnia. Hehir, ...