Historiani britanik Naill Ferguson zbuloi në një studim se inteligjenca gjermane, veçanërisht bota universitare ishte shtresa që e përqafoi dhe mbështeti ngritjen e Nacional Socializmit të Hitlerit duke i dhënë finesë diskursit të vrazhdë të partisë. Filozofi gjerman Martin Heidegger, thotë Ferguson, mbeti besnik i Nazizmit deri në vitin 1945, në një kohë kur universitetet gjermane në vitet 1930-të ishin për nga cilësia si të thuash njëjtë me prestigjin që kanë sot Grupi Russell apo Liga Ivy në Britani dhe SHBA.
Pra, intelektualët kanë një prirje siç duket profesionale për tu bërë pjesë e strukturave sunduese.
Kjo ndodh përgjithësisht për dy arsye. Së pari, intelektualët ose siç Thomas Sowell i quan 'the anointed' presupozojnë se për shkak të titujve dhe gjuhës që zotërojnë kanë të drejtë hyjnore të kenë rol përcaktues në vendimarrjen politike. Së dyti, ato kanë prirje të qëndrojnë larg rrisqeve që paraqet sipërmarrja private, prandaj pushteti është strehë e natyrshme e tyre. Por kjo nuk ndodh pa kosto. Në këmbim të pjesëmarrjes në borde, akademi, parti apo organe drejtuese, intelektualët duhet të shpërlajnë fytyrën e pushtetit.
Shoqëria shqiptare ka ushqyer prej dekadash një lloj miti se intelektualët, pra ajo pjesë e shoqërisë që rëndom quhet inteligjenca, akademikët, shkrimtarët, artistët apo gazetarët, duhet të drejtojnë vendin. Madje, shpesh ndihet një lloj revolte në rrjet, kafene apo shoqëri sesi intelektualët janë lënë jashtë pozitave drejtuese. Kjo ndjenjë bëhet më therëse veçanërisht kur afrohen zgjedhjet paralmentare dhe hartohen listat për deputet.
Por kërkimi i shpëtimit tek intelektualët bazohet në premisa të gabuara. Shqipëria nuk ka një shtresë intelektuale gjenuine pasi në tre dekada ka trashëguar inteligjencën e regjimit komunist. Ishte kjo inteligjencë e ingjinjeruar nga Enver Hoxha që mbajti në këmbë me propagandë regjimin deri në fund. Pas transformimit të sistemit politik, ajo u atashua në forma të tjera tek sistemi tjetër duke i dhënë frymë tranzicionit të tejzgjatur politik. Shikoni borded shkencore dhe mediatike, dhe kuptoni sesi intelektualët janë strehuar tek struktura e rradhës e pushtetit.
Ndërkohë, ata profesionistë që prodhojnë mendim, art dhe shkencë kanë zgjedhur të ikin apo të mos flasin. Kjo ka bërë që krahëzen e intelektualit ta varin në qafë të tjerë, të cilët janë zgjatim apo artopolant i pushtetit. Ahengu i kryebashkiakut Erion Veliaj besoj është ilustrim i këtij fenomeni.
Kësisoj, ideja se promovimi intelektualëve është ilaç për sëmundjet lënguese të Shqipërisë nuk ka themele në realitetin tonë.
Besimi se inteligjenca, dhe veçanërisht ajo shtresë 'intelektuale' që kemi do të na shpëtojë, vetëm sa do ta zgjasë agoninë sepse intelektualët tanë janë pjesë e problemit.
Comments
Post a Comment