Skip to main content

Albania’s EU Accession Debacle Is Becoming the New Normal


Three decades ago, Albania threw off the shackles of one of the most closed Stalinist regimes in Central and Eastern Europe.

While the communist dictatorship was crumbling, the dramatic footage of 1991 demonstrations showed thousands of people gathering in the streets of Tirana chanting for Albania to become “like the rest of Europe.”

Craving freedom and economic opportunity, membership of the European Union became the rallying cry of a nation isolated for half a century from the western world. Political discourse and public policy in Albania came to be framed around its EU accession bid. The country was officially identified as a potential membership candidate at the Thessaloniki summit in June 2003 which marked its EU integration journey.

During the 2000s there was slow but tangible progress. Albania signed the EU Stabilisation and Association Agreement in 2006, officially submitted its application for membership in 2009 and was granted candidate status in 2014. Since then, the process has been marred by EU and Albania alike.

Over four consecutive years, the European Commission – the EU’s executive arm – withheld the green light to the start of accession talks. In March 2020, the EU enlargement standard conditionality was extended to Albania when the bloc decided to open accession negotiations providing Tirana made tangible progress on a number of issues prior to the first intergovernmental conference.

But, with Albania’s bid coupled to that of North Macedonia, Bulgaria’s refusal to endorse accession talks with Skopje blocked Tirana too.

The situation with North Macedonia is getting more complicated after Zaev unexpectedly said he would resign both from his PM post and from the helm of the main ruling Social Democrats, citing bad results at the local elections.

Veto from France in 2019 and later from Bulgaria blocked North Macedonia's path towards the European Union — leaving Zaev's most important promise to his voters unfulfilled and further undermining EU’s credibility in the region.

Albania is also paying a high price for the EU’s internal uncertainties.

The financial and migrant crises have provided fertile ground for populist and Eurosceptic movements. Brexit and other internal disputes diminished the appetite of the EU to take in new members to such a degree that Jean-Claude Juncker, as president of the European Commission, slammed on the brakes and prioritised the deepening of internal integration and structural reform of EU governance.

The introduction of the New Enlargement Methodology last year demonstrates that the EU is not contemplating further expansion any time soon.

This position was confirmed by the Brdo declaration of October this year, which mirrored the Thessaloniki Summit conclusions on the European perspective of the Western Balkans in 2003. Nearly after two decades, the EU enlargement to the Western Balkans appears to have gone back to its starting point.

Blaming the EU

Nevertheless, as far as Albania’s accession path is concerned this is just one side of the coin. Throughout the process, Albania has failed to keep up with the EU’s accession criteria. Deep internal political crises, a poor record in the fight against corruption and organised crime as well recent democratic backsliding have kept the country far from to the EU shore.

Edi Rama, Albania’s longest serving prime minister since the fall of communism, has walked away from EU values and flirts with like-minded autocrats such as Turkish President Recep Tayyip Erdogan and Serbian President Aleksander Vucic.

He has openly blamed the EU for his own failures. In a recent opinion piece, Rama accused the EU of being unable to deliver on its promises to the Western Balkans and floated once again the idea of Open Balkan, a controversial regional initiative to remove barriers on trade and movement between Serbia, Albania and North Macedonia and which overlaps with the Berlin Process.

Rama deliberately trivialises the importance of EU integration to disguise his government’s failure to meet the EU membership criteria. So far he has successfully managed to deflect the attention of the public from Albania’s EU integration process and lower any expectations of accession soon. Albania’s stagnation on the EU integration path hardly makes headlines anymore.

In the 2000s, even small steps toward EU accession were hailed as historic by governments and failures were meticulously scrutinised by the opposition, media and civil society.

The European Commission’s annual progress reports on Albania used to ignite heated debate in the media and parliament. This year, in contrast, the Commission’s progress report attracted little media coverage. More troubling was the absence of scrutiny from the opposition and civil society.

In such circumstances, when Albania’s EU accession has reached a dead end, the most productive segments of society, particularly young people, are leaving the country for good. Joining the EU is no longer a viable option worth waiting for.

Altin Gjeta holds a Master of Arts in International Relations and Politics from University of Westminster, London. He works as researcher for Albanian Centre for Good Governance and is research associate at Albanian Institute for International Studies.

The opinions expressed are those of the author and do not necessarily reflect the views of BIRN.

 https://balkaninsight.com/2021/11/15/albanias-eu-accession-debacle-is-becoming-the-new-normal/

Comments

Popular posts from this blog

Udhëtim në tri kohë

  Iu bashkova gjimnazit “Leonik Tomeo” diku në shtator të vitit 2004 pas një tentative të pasuksesshme për tu regjistruar në teknikumin ekonomik të Tiranës. Shkak për këtë aventurë të pasuksesshme dhe të dhimbshme u bë im atë. Ai ngulmoi se duhet të studioja ekonomi, pasi kjo sipas tij do të ishte njëlloj garancie për punësim në jetë.  Por unë nuk isha mirë me numrat. Vija nga një shkollë rurale ku mbizotëronte rrëmuja dhe preokupimi kryesor i mësuesve ishte disiplina në ambientet e shkollës. Megjithëse atëherë nuk pata asnjëlloj dëshire për të studiuar ekonomi, më vonë pas adoleshencës zhvillova një pasion të heshtur për politikën ekonomike, duke u bërë një lexues i dhënë pas Fridrik Hajek, ekonomistit liberal të shkollës së Vjenës. Gjithsesi, regjistrimi në shkollën e mesme  “Leonik Tomeo” ishte njëfar fillimi i ri. Vjeshta qe e ngrohtë atë vit, teksa rreshtoheshim për tu futur në klasë, dielli lëshonte rreze verbuese, por pasiguria për të ardhmen sikur ma ftohte tr...

Nevoja për të Djathtën: Disa Ide Qëndrore

  I. Modeli ekonomik (zgjerimi i lirisë) E djathta e qendrës është udhëhequr që nga koha e iluminizmit, e mandej në shekullin e XX (ekonomistët e shkollës së Vjenës Von Mises, Hajek, dhe Erhard më vonë), (përfshi Theçer dhe Regan në sferën politike) nga ideali i zgjerimit të lirisë individuale. Në këtë kuptim, qendra e djathtë është natyrshëm mosbesuese ndaj rolit të shtetit apo autoritetit nga lart në jetën ekonomike, politike apo sociale të vendit. Ajo beson se individi është më mirë i përgatitur për t’i shpenzuar paratë në interes të mirëqënies së tij dhe familjes. Kështu, e djathta takson më pak për të lënë më shumë para në xhepat e qytetarëve. Për të djathtën, jeta ekonmike, politike dhe sociale është shumë komplekse për tu organizuar në mënyrë të planifikuar nga një trupë politike apo epistemike. Dija sipas ekonomistit austriak Friedrich Hayek është e shpërndarë në hapësirë dhe kohë, dhe nuk është as shumatore e dijes shkencore. Njerëzit kanë agjensi veprimi autonome, pra...

Nevoja për Qendrën e Djathtë në Shqipëri

  Më shumë së tre dekada pas rënies së regjimit komunist, Shqipëria i ngjan një avioni i cili më në fund ka dalë në pistë pas izolimit gjysëm shekullor në burgun e tmerrshëm të Enver Hoxhës, por nuk po arrin të bëjë shkëputjen e shumëpritur për tu ngjitur në qiell. Kjo do të përbënte një hap domethënës për vendin, duke e nxjerrë nga faza e një shteti pa orientim strategjik, dhe transformuar në një shtet të zhvilluar, antar të Bashkimit Europian dhe të gatshëm për të përballuar sfidat aktuale dhe dekadave të ardhshme. Rreziku i ngecjes në pistë, dhe më keq akoma, parkimi i mundshëm i Shqipërisë në rradhën e vendeve autoritare, ku ka gjysëm liri ose pak liri është bërë edhe më akut në një kohë kur partia në pushtet ka krijuar një hegjemoni politike dhe ekonomike afatgjatë. Pavarësisht progresit të institucioneve të drejtësisë në luftën kundër korrupsionit në nivele të larta të qeverisjes dhe politikës, drejtësia nuk është alternativë politike, por një mekanizëm kontrolli ndaj ...